Dioptase – فواید و خواص سنگ دیوپتاز .
- انواع دیوپتاز – Dioptase .
- کاربرد در مد و رنگ .
- نماد آن در کشورهای مختلف – فواید و خواص .
- بهترین معادن دنیا .
- زمین‌شناسی، سختی و فرمول .
- تاریخچه، شکل‌گیری و شناخته شدن
فواید و خواص سنگ دیوپتاز – Dioptase
فواید و خواص سنگ دیوپتاز – Dioptase .
دیوپتاز با رنگ سبز زمردی عمیق و درخشان، گویی تکه‌ای از جنگل‌های بارانی را در خود جای داده است .
شفافیت کریستالی و جلای شیشه‌ای‌اش ، حس سرزندگی و شکوه طبیعت را منتقل می‌کند .
این گوهر در زیورآلات، جلوه‌ای خیره‌کننده و در دکور، فضایی لوکس و آرام می‌آفریند .
رنگ سبز منحصربه‌فرد دیوپتاز به دلیل حضور مس (Cu) است و هیچ سنگ دیگری دقیقاً این رنگ را ندارد .
بااین‌حال، سختی پایین (5 در مقیاس موهس) و شکنندگی آن، استفاده در زیورآلات روزمره را محدود می‌کند .
در طراحی‌های مدرن، اغلب به‌صورت کابوشن یا کریستال‌های دست‌نخورده استفاده می‌شود .
انواع دیوپتاز – Dioptase
دیوپتاز شفاف : سبز پررنگ، کمیاب و کلکسیونی .
Dioptase مات : سبز تیره با بافت طبیعی .
دیوپتاز کریستالی : بلورهای منشوری با درخشش مرواریدوار .
دیوپتاز رگه‌دار : با رگه‌های مس یا مالاکیت، ظاهری منحصربه‌فرد .
دسته‌بندی انواع دیوپتاز بیشتر بر اساس شفافیت، رنگ و ساختار بلوری است .
نوع رگه‌دار گاهی با آزوریت یا کریزوکلا همراه است ، که ارزش کلکسیونی آن را افزایش می‌دهد .
دیوپتاز به دلیل سختی پایین، کمتر تراش فست (Faceted) می‌شود و بیشتر به‌صورت کابوشن یا راف عرضه می‌شود .
کاربرد در مد و رنگ
Dioptase به دلیل رنگ سبز مسحورکننده ، در مد برای استایل‌های بوهمی و لوکس کاربرد دارد .
نماد شفا و سرزندگی، با نقره یا طلای سفید ترکیبی جذاب می‌سازد .
در گردنبندهای آویز و گوشواره‌های ظریف، جلوه‌ای خاص دارد و با سفید، خاکستری و بنفش هماهنگ است .
به دلیل سختی پایین (5) ، دیوپتاز در زیورآلات ظریف و کم‌استفاده (مثل آویزها) ترجیح داده می‌شود .
در بازارهای غربی ، بیشتر در جواهرات کلکسیونی و هنری دیده می‌شود ، درحالی‌که در آسیا (چین) به دلیل باورهای اعتقادی ، تقاضای بیشتری دارد .
برای محافظت ، باید از تماس با مواد شیمیایی و خراشیدگی جلوگیری شود .
نماد آن در کشورهای مختلف – فواید و خواص
چین : در فرهنگ چینی و فنگ‌شویی ، دیوپتاز به‌عنوان سنگ آرامش و کاهش استرس شناخته می‌شود ، که با منابع موجود همخوانی دارد .
کنگو : ارتباط با فراوانی منطقی است ، زیرا کنگو منبع اصلی دیوپتاز است و در فرهنگ‌های آفریقایی، سنگ‌های سبز با فراوانی و طبیعت پیوند دارند .
روسیه : یوپتاز در معادن اورال استخراج می‌شود و در فرهنگ ها با تعادل عاطفی مرتبط است .
انگشتر دیوپتاز
انگشترهای دیوپتاز بیشتر در طرح‌های کلکسیونی یا هنری (با پایه‌های نقره) دیده می‌شوند .
برای دوام بیشتر، گاهی در رزین محافظ قرار می‌گیرند. در ایران، به دلیل کمیابی، کمتر در بازار زیورآلات روزمره یافت می‌شود .
انگشترهای دیوپتاز به دلیل سختی پایین (5 موهس)، کمتر رایج‌اند و با نگین‌های کابوشن ساخته می‌شوند .
برای استایل‌های سبز مناسب‌اند و به تقویت چاکرای قلب و کاهش اضطراب کمک می‌کنند .
نیاز به مراقبت دارند تا از خراش جلوگیری شود .
شواهد تاریخی برای استفاده گسترده دیوپتاز در فرهنگ‌های باستانی (مثل چین یا کنگو) محدود است .
زیرا این سنگ در قرن 19 به‌طور گسترده شناخته شد .
بهترین معادن دنیا
نامیبیا (تسومب) : مرغوب‌ترین دیوپتاز با بلورهای شفاف .
کنگو (کاتانگا) : دیوپتاز سبز عمیق و درخشان .
روسیه (اورال) : بلورهای کلکسیونی .
آمریکا (آریزونا) : دیوپتاز با کیفیت متوسط .
قزاقستان : دیوپتاز رگه‌دار و نادر .
سایر منابع شامل شیلی، پرو و ایران (معادن مس محدود) هستند ، اما نامیبیا و کنگو غالب بازار جهانی‌اند .
Dioptase اغلب در مناطق اکسیدشده معادن مس (نزدیک سطح) یافت می‌شود .
کیفیت بلورهای تسومب (نامیبیا) به دلیل اندازه و شفافیت ، بی‌نظیر است .
زمین‌شناسی، سختی و فرمول
زمین‌شناسی : دیوپتاز، سیلیکات مس آبدار، در مناطق اکسیدشده‌ی معادن مس، اغلب در شکاف‌های سنگ آهک یا ماسه‌سنگ تشکیل می‌شود.
سختی : 5 در مقیاس موهس، شکننده و نرم .
فرمول شیمیایی : Cu₆[Si₆O₁₈]·6H₂O .
دیوپتاز در سیستم تبلور تریگونال (Trigonal) با بلورهای شش‌وجهی یا منشوری شکل می‌گیرد .
شکنندگی (Brittle) و رخ صدفی (Conchoidal Fracture) آن، تراش و استفاده در زیورآلات را دشوار می‌کند .
رنگ سبز آن به حضور مس و ساختار بلوری مرتبط است .
سنگ تولد چه ماهی است ؟
دیوپتاز به‌طور رسمی سنگ تولد نیست ، و میتواند برای هر ماهی استفاده شود .
کاربرد در صنعت
جواهرسازی : زیورآلات ظریف و کلکسیونی .
کلکسیون : کریستال‌های راف برای مجموعه‌داران .
رنگ‌سازی (نادر) : پودر دیوپتاز در رنگدانه‌های سنتی .
کاربرد صنعتی دیوپتاز بسیار محدود است ، زیرا سختی پایین و کمیابی آن، استفاده گسترده را غیراقتصادی می‌کند .
در باستان‌شناسی ، دیوپتاز در مجسمه‌های نئولیتیک (7200 قبل از میلاد) در عین غزال (اردن) برای رنگ‌آمیزی استفاده شده است .
خرید آن در کدام کشورها بیشتر است و قیمت ؟
آمریکا : تقاضای کلکسیونی، راف 5-50 دلار، نگین 20-200 دلار .
چین : بازار به دلیل معنوی، راف 3-30 دلار، زیورآلات 15-100 دلار .
آلمان : بازار کلکسیون، راف 10-60 دلار .
قیمت : از 1 دلار (کیفیت پایین) تا 1000 دلار (کریستال مرغوب) .
قیمت به اندازه بلور، شفافیت و منشأ بستگی دارد .
کریستال‌های بزرگ و شفاف از تسومب (نامیبیا) گران‌ترین‌اند .
در ایران، دیوپتاز به دلیل کمیابی، بیشتر در بازارهای کلکسیونی (آنلاین یا نمایشگاه‌ها) یافت می‌شود و قیمت‌ها مشابه چین است .
سنگ‌های تقلبی (شیشه سبز یا مالاکیت) ممکن است عرضه شوند، بنابراین آزمایش سختی و چگالی توصیه می‌شود .
تاریخچه، شکل‌گیری و شناخته شدن
در اعماق معادن مس ، جایی که آب و سنگ در سکوتی کهن آمیختند ، دیوپتاز زاده شد ، گویی سبز جنگل در بلورهایش نهان گشت .
میلیون‌ها سال پیش، مس و سیلیکا این گوهر را در شکاف‌های زمین آفریدند .
در چین باستان، آن را سنگ آرامش می‌دانستند .
اروپاییان قرن نوزدهم، شیفته‌ی رنگ زمردینش، آن را «زمرد مس» نامیدند .
از تسومب نامیبیا تا گالری‌های پاریس، دیوپتاز چون شعله‌ای سبز، قلب‌ها را با شفا و سرزندگی روشن کرده است .
